Historia Policji w Polsce
26.07.2012r.
Obchodzone 24 lipca Święto Policji to okazja, aby sięgnąć do historii. Dlaczego akurat tego dnia obchodzone jest to święto? Kiedy powstała Policja i kto ją powołał? Zapraszam na krótkie spotkanie z przeszłością.
Za datę powstania Policji Państwowej przyjmuje się dzień 24 lipca 1919r. Wtedy to Sejm uchwalił Ustawę o Policji Państwowej. Ciekawe jest, że pierwotnie przewidywano nazwę Straży Bezpieczeństwa, jednak w trakcie prac nad ustawą ostatecznie zdecydowano się na Policję Państwową. Pierwsze formy służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek pojawiły się nieco wcześniej. W roku 1915 powołano do życia Straż Obywatelską dla Miasta Stołecznego Warszawy. Wprawdzie działania Straży ograniczały się do terenu Warszawy, jednak w międzywojennej Polsce tj. w roku 1925 obchodzono 10 rocznicę powstania Policji. Jeszcze przed podpisaniem ustawy w roku 1919 funkcjonowały: Milicja Ludowa, Policja Komunalna, a także wiele innych odrębnych służb. Ustawa o Policji miała ostatecznie ujednolicić struktury i formy działania. W ten sposób powołano do życia Policję Państwową, która swoim zasięgiem objęła całą Polskę z wyjątkiem województwa śląskiego. Postanowienia Konstytucji marcowej gwarantowały odrębność i autonomię Śląska. Dlatego też powołano Policję Województwa Śląskiego, której struktura odpowiadała strukturze Policji Państwowej. Należy zauważyć, że proces tworzenia Policji Państwowej był rozciągnięty na około trzy lata. Początek działania Policji Państwowej na ziemi wielkopolskiej to lipiec 1920 roku. Od grudnia 1924 roku Komendy Okręgowe Policji Państwowej zostały przemianowane na Komendy Wojewódzkie. Pierwotnie okręg poznański miał przypisany numer XI. Pierwszym Komendantem Policji Państwowej Okręgu XI Poznańskiego był insp. Wiktor Ludwikowski. W roku 1922 kiedy zakończono proces ujednolicania w Policji służyło 33 tys. osób, a pierwszym Komendantem Głównym Policji był W. Henszel (17 lipca 1919 r. - 20 kwietnia 1922 r.).
Z chwilą wybuchu II Wojny Światowej Policja Państwowa praktycznie przestała istnieć. Funkcjonariusze i ich rodziny byli represjonowani. Wielu internowano. Największą bezwzględnością wykazali się Sowieci, którzy masowo wywozili oficerów i mordowali ich w obozach, zaś całe rodziny wywożono na Syberię i do Kazachstanu. Na terenie Generalnego Gubernatorstwa jakie utworzono na ziemiach zajętych przez Niemców, powołano Policję Polską w Generalnym Gubernatorstwie, tzw. „granatową policję”. Nie miała ona struktury powszechnej, a jedynie powiatową. Składała się głównie z byłych funkcjonariuszy Policji Państwowej, których powoływano pod groźbą kary śmierci. Rola i zakres działań „granatowych policjantów” były bardzo okrojone i ograniczały się do działań porządkowych. Szacuje się, że około 25-30% z nich należało do tajnych struktur państwa podziemnego, głównie do AK. Po wojnie około 10 tysięcy policjantów przyjęto do Milicji Obywatelskiej. Czasy od zakończenia II Wojny Światowej do roku 1990 kiedy powołano ponownie Policję Państwową nie należą do chlubnych. To efekt działań aparatu polityczno – partyjnego władz komunistycznych. W dniu 6 kwietnia 1990 roku na mocy Ustawy o Policji utworzono Policję, na czele której stoi Komendant Główny Policji. Obecnie funkcję tą sprawuje nadinsp. Marek Działoszyński. Policja podlega Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.
Artykuł powstał w oparciu o materiały:
http://www.dws-xip.pl/wojna/2rp/ad8.html#skok1
http://pl.wikipedia.org/wiki/Policja_Pa%C5%84stwowa
http://pl.wikipedia.org/wiki/Policja_Polska_Generalnego_Gubernatorstwa_%281939-1944%29
http://pl.wikipedia.org/wiki/Policja_%28Polska%29